Ju … des
Το ζευγάρι συνδέσμων Ju … des χρησιμοποιείται στις εκφράσεις παράλληλης σύγκρισης. Δηλαδή, όπως εξελίσεται κάτι, παράλληλα εξελλίσεται κάτι άλλο, προς την ίδια ή την αντίθετη κατεύθυνση.
- Ju pli longe, des pli bone. – Όσο μακρύτερο, τόσο καλύτερο.
- Ju pli mi legas, des pli mi lernas. – Όσο περισσότερο διαβάζω, τόσο περισσότερο μαθαίνω.
- Ju pli mi ludas, des malpli mi lernas. – Όσο περισσότερο παίζω, τόσο λιγότερο μαθαίνω.
(σελ. 274)
Το άκλητο λεξίδιο Ajn
Το Ajn χρησιμοποιείται με αόριστες, αναφορικές και περιληπτικές απλές λέξεις που λήγουν σε -u, -o, -a, -e, -el, -om και δείχνει γενικότητα και αοριστία όπως το ελληνικό "-δήποτε".
- kiom ajn – οσοδήποτε
- Ili deziras, ke ni recevu iun ajn decidon. – Επιθυμούν, να πάρουμε οποιαδήποτε απόφαση.
- Vi devas manĝi nek viandon, nek ion ajn. – Δεν πρέπει να φας ούτε κρέας ούτε οτιδήποτε άλλο.
(σελ. 315)
Το πρόθημα dis-
Το dis- δηλώνει διαχωρισμό, διασκορπισμο:
- disĵeti – να σκορπίζω
- dissendi – να εκπέμπω
To dis- σαν αυτοτελής ρίζα σχηματίζει λέξεις όπως:
- disa – σκόρπιος-α-ο
- dise – σκόρπια
- diso – διαφορά
(σελ. 193)
Το επίθημα -on
Το -on δηλώνει ένα κλάσμα:
- duono – το μισό
- duona – μισός-η-ο
- duone – κατά το ήμισυ
- triono – τρίτο
- kvarono – τέταρτο
- sesono – έκτο
- La tri kvaronoj de la bieno apartenas al mi – Τα τρία τέταρτα του κτήματος ανήκουν σε μένα.
(σελ. 173)
Οι αριθμοί σελίδων παραπέμπουν στο σπουδαίο βιβλίο του Σπύρου Σαραφιάν "Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ ΕΣΠΕΡΑΝΤΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ", Αθήνα 1987. Αρκετές ιδέες και παραδείγματα στηρίζονται επίσης στο βιβλίο αυτό.