12. Nokta promeno

Ju … des

Το ζευγάρι συνδέσμων Ju … des χρησιμοποιείται στις εκφράσεις παράλληλης σύγκρισης. Δηλαδή, όπως εξελίσεται κάτι, παράλληλα εξελλίσεται κάτι άλλο, προς την ίδια ή την αντίθετη κατεύθυνση.

  • Ju pli longe, des pli bone.Όσο μακρύτερο, τόσο καλύτερο.
  • Ju pli mi legas, des pli mi lernas.Όσο περισσότερο διαβάζω, τόσο περισσότερο μαθαίνω.
  • Ju pli mi ludas, des malpli mi lernas. – Όσο περισσότερο παίζω, τόσο λιγότερο μαθαίνω.

(σελ. 274)


Το άκλητο λεξίδιο Ajn

Το Ajn χρησιμοποιείται με αόριστες, αναφορικές και περιληπτικές απλές λέξεις που λήγουν σε -u, -o, -a, -e, -el, -om και δείχνει γενικότητα και αοριστία όπως το ελληνικό "-δήποτε".

  • kiom ajn – οσοδήποτε
  • Ili deziras, ke ni recevu iun ajn decidon. – Επιθυμούν, να πάρουμε οποιαδήποτε απόφαση.
  • Vi devas manĝi nek viandon, nek ion ajn. – Δεν πρέπει να φας ούτε κρέας ούτε οτιδήποτε άλλο.

(σελ. 315)


Το πρόθημα dis-

Το dis- δηλώνει διαχωρισμό, διασκορπισμο:

  • disĵeti – να σκορπίζω
  • dissendi – να εκπέμπω

To dis- σαν αυτοτελής ρίζα σχηματίζει λέξεις όπως:

  • disa – σκόρπιος-α-ο
  • dise – σκόρπια
  • diso – διαφορά

(σελ. 193)


Το επίθημα -on

Το -on δηλώνει ένα κλάσμα:

  • duono – το μισό
  • duona – μισός-η-ο
  • duone – κατά το ήμισυ
  • triono – τρίτο
  • kvarono – τέταρτο
  • sesono – έκτο
  • La tri kvaronoj de la bieno apartenas al mi – Τα τρία τέταρτα του κτήματος ανήκουν σε μένα.

(σελ. 173)


Οι αριθμοί σελίδων παραπέμπουν στο σπουδαίο βιβλίο του Σπύρου Σαραφιάν "Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ ΕΣΠΕΡΑΝΤΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ", Αθήνα 1987. Αρκετές ιδέες και παραδείγματα στηρίζονται επίσης στο βιβλίο αυτό.