Η κατάληξη ρημάτων -u σε βοηθητικές προτάσεις

Η κατάληξη προστακτικής -u δεν χρησιμοποιείται μόνο (όπως έχουμε ήδη δει) σε ευθείες εντολές και λοιπά, αλλά επίσης και στον έμμεσο λόγο σε βοηθητικές προτάσεις που εισάγονται με το ke μετά από ρήματα που έχουν την έννοια εντολών, απαιτήσεων, συμβουλών, ευχών.

• Mi deziras, ke vi lernu. – Εγώ θέλω να μάθεις (εσύ).
• La patro insistas, ke mi iru. – Ο πατέρας επιμένει να πάω (εγώ).

_{(σελ. 124)}

Η πρόθεση je

Η αόριστη πρόθεση je είναι κάτι σαν τζόκερ. Δεν έχει ακριβή σημασία, αλλά χρησιμοποιείται όπου δεν υπάρχουν άλλες προθέσεις να καλύψουν το ακριβές νόημα που θέλει να δώσει κάποιος. Ανάμεσα στα άλλα πράγματα, χρησιμοποιείται και για τη δήλωση της ώρας.

• Je kioma horo vi venos? – Τι ώρα θα έρθεις; (κυρ.: Σε ποιά ώρα;)
• Je la kvina horo. – Κατά την πέμπτη ώρα. Στις πέντε.

_{(σελ. 202)}

Το ρήμα Farti

Αυτό το ρήμα χρησιμοποιείται κυρίως στην έκφραση:

• Kiel vi fartas? – Τι κάνεις; Πώς είσαι; (είστε)

Στην Εσπεράντο η λέξη "κάνω" αποδίδεται γενικά με το "fari" (προξενώ, φτιάχνω, κάνω κάτι να είναι).

_{(σελ. 131)}

Το επίθημα -et

Το επίθημα -et χρησιμοποιείται για να κάνει μειώσεις:

• libreto – βιβλιάριο
• beleta – ομορφούλα
• varmeta – χλιαρό

_{(σελ. 119)}

Το επίθημα -eg

Το επίθημα -eg χρησιμοποιείται για να κάνει μεγεθύνσεις:

• librego – τόμος
• varmega – καυτό
• belega – υπέροχο
• bonega – έξοχο

_{(σελ. 118)}

Το επίθημα -iĝ

Σχηματίζει αμετάβατα ρήματα (ακόμα και από ρίζες μεταβατικών ρημάτων) που συνήθως έχουν την έννοια "γίνομαι ..", "έρχομαι σε κατάσταση":

• riĉiĝi – γίνομαι πλούσιος
• trankviliĝi – ηρεμώ, γίνομαι ήρεμος
• resaniĝi – γίνομαι πάλι καλά, αναρρώνω
• geedziĝi – παντρεύομαι, γίνομαι σύζυγος
• La plano formiĝis en lia cerbo. – Το σχέδιο σχηματίστηκε στο μυαλό του.
• La agroj tute sekiĝis. – Οι αγροί ξεράθηκαν εντελώς.
• Li rugiĝis pro honto. – Αυτός κοκκίνησε από ντροπή.

_{(σελ. 325)}

_{Οι αριθμοί σελίδων παραπέμπουν στο σπουδαίο βιβλίο του Σπύρου Σαραφιάν "Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ ΕΣΠΕΡΑΝΤΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ", Αθήνα 1987. Αρκετές ιδέες και παραδείγματα στηρίζονται επίσης στο βιβλίο αυτό.}