Επιρρήματα

Τα επιρρήματα μπορούν να δημιουργηθούν προσθέτοντας σε μια ρίζα την κατάληξη -e.

• bela – όμορφος-η-ο, bele – όμορφα
• forta – δυνατός-η-ο, forte – δυνατά
• rapida aŭto – ένα γρήγορο αυτοκίνητο
  • veturi rapide – να ταξιδεύει γρήγορα

Επίσης η ρίζα μπορεί να προέρχεται από μια πρόθεση:

• antaŭ – πριν, μπροστά από
  • antaŭe – μπροστά
• cirkaŭ – γύρω από
  • cirkaŭe – γύρω
• kun – με,
  • kune – μαζί
• krom – εκτός από
  • krome – εξ άλλου, επί πλέον
• post – μετά από, πίσω από
  • poste – έπειτα, πίσω

Ωστόσω υπάρχουν και τα αυτοφυή (όχι παράγωγα) επιρρήματα, που δεν έχουν την κατάληξη -e.

• tuj – αμέσως
• nun – τώρα
• hodiaŭ – σήμερα
• jam – "κι όλας, ήδη"
• ankoraŭ – ακόμα
• ĉiam – πάντα

_{(σελ. 42)}

Οι προθέσεις per και kun

Per - με (μέσω του, χρησιμοποιώντας το)

Η πρόθεση per δείχνει το μέσον:

• Manĝi per kulero – Το να τρως με ένα κουτάλι (χρησιμοποιώντας ένα κουτάλι)
• Ŝi kantis per tre bela voĉo. – Αυτή τραγούδησε με μια πολύ ωραία φωνή (χρησιμοποιώντας μια πολύ ωραία φωνή).

Kun - με (μαζί με)

Η πρόθεση kun δείχνει κάτι που συμμετέχει σε μια δράση.

• Mi iris kun la amiko. – Πήγα με το φίλο.
• Mi parolos kun li. – Θα μιλήσω με αυτόν.

Κλασικό λάθος των αρχαρίων της εσπεράντο είναι εκφράσεις όπως:

• Mi manĝas kun kulero – σημαίνει "Τρώω μαζί με ένα κουταλι"

δηλαδή έχω απέναντι μου ένα κουτάλι και τρώμε μαζί, το οποίο φυσικά δεν έχει νόημα.

_{(σελ. 60)}

Η πρόθεση post

Η πρόθεση post έχει διπλή ένοια, χρονική και τοπική:

• χρονική post – μετά (μετά από, αναφερόμενη σε χρόνο)

  • post du horoj – μετά από δύο ώρες
  • Li venos post tri horoj. – Αυτός θα έρθει μετά από τρεις ώρες.
  • Li venis post mi. – Αυτός ήρθε μετά από μένα.

• Συχνά η χρονική post χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με τη λέξη kiam, όταν ακολουθεί ρήμα:

  • Mi venos ĉe vin post kiam via patro foriros. – Θα έρθω στο σπίτι σου μετά που θα <αφού> φύγει ο πατέρας σου.

• τοπική post – πίσω (πίσω από, αναφερόμενη σε τόπο)

  • Li kaŝis sin post la arbo. – Αυτός κρύφτηκε πίσω από το δέντρο.
  • Li staris post sia patro. – Στεκόταν πίσω από τον πατέρα του.

• Για την αποφυγή σύγχυσης, συνήθως χρησιμοποιείται η post μόνο με την χρονική της έννοια, αφού η τοπική της μπορεί να αποδοθεί με την πρόθεση malantaŭ , όπως παρακάτω.

_{(σελ. 461)}

Η πρόθεση Malantaŭ

malantaŭ - πίσω από

• Li venis malantaŭ mi. – Αυτός ήρθε πίσω από εμένα (περπατώντας / οδηγώντας πίσω μου).

Προσοχή να τονίζεται η λέξη σωστά: malantaŭ.

_{(σελ. 448, 462)}

Το επίθημα -ul

Χρησιμοποιείται για να δηλώσει ένα άτομο που χαρακτηρίζεται από κάποια ιδιότητα:

• grandulo – ένα μεγάλο άτομο
• malbonulo – ένα κακό άτομο
• belulino – μια όμορφη γυναίκα, μια ομορφιά

_{(σελ. 140)}

Το επίθημα -ej

Μετατρέπει τη λέξη σε ένα χώρο στον οποίο συμβαίνει κάτι τακτικά:

• lernejo – σχολείο (μέρος για μάθηση)
• kuirejo – κουζίνα (μέρος για μαγείρεμα: kuiri – να μαγειρεύω)
• laborejo – χώρος εργασίας (μέρος για εργασία)

_{(σελ. 44)}

Το επίθημα -ebl

Το -ebl δηλώνει την έννοια "δυνατόν να γίνει":

• manĝebla – βρώσιμος (αυτό που μπορει να φαγωθεί)
• videbla – ορατός (μπορούν να τον δουν)
• kompreneble – κατανοητά (φυσικά, βεβαίως)
• eble – ίσως, μπορεί
• akceptebla – αποδεκτός
• malebla – αδύνατο, απραγματοποίητο

_{(σελ. 176)}

Η Προστακτική - Volitivo

Η Προστακτική (αλλά και η Υποτακτική και η Ευκτική) των ρημάτων δημιουργείται με την κατάληξη -u.
Είναι ίδια σε όλα τα πρόσωπα και αριθμούς.
Όταν η προστακτική απευθεύνεται στο δεύτερο πρόσωπο, συνήθως παραλείπεται η αντωνυμία. Έτσι:

• Manĝu! – Φάε! Μάσα!
• Iru! – Πήγαινε! Προχώρα!

Η μορφή της επιθυμίας ή ευχής μπορεί να εκφραστεί και με ένα υποκείμενο:

• Li lernu! – Ας μάθει αυτός!
• Ni vidu. – Ας δούμε!.
• Ho! venu la printempo. – Ω! Ας έρθει η άνοιξη.

Οπως έχει ειπωθεί στο 2ο μάθημα, όταν υπάρχουν δύο ρήματα στην πρόταση, και το δεύτερο έχει διαφορετικό υποκείμενο (ετεροπροσωπία), τότε χρησιμοποιούμε το σύνδεσμο ke. Στην περίπτωση αυτή το δεύτερο ρήμα πολύ συχνά εκφράζεται σε Volitivo:

• Mi deziras, ke vi sukcesu. – Επιθυμώ να πετύχεις.
• Mi volas, ke vi legu. – Θέλω να διαβάσεις.

_{(σελ. 124)}

_{Οι αριθμοί σελίδων παραπέμπουν στο σπουδαίο βιβλίο του Σπύρου Σαραφιάν "Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ ΕΣΠΕΡΑΝΤΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ", Αθήνα 1987. Αρκετές ιδέες και παραδείγματα στηρίζονται επίσης στο βιβλίο αυτό.}