Буквар

алфавіт Эсперанта зьмяшчае 28 лiтарау: a, b, c, ĉ, d, e, f, g, ĝ, h, ĥ, i, j, ĵ, k, l, m, n, o, p, r, s, ŝ, t, u, ŭ, v, z.

• a - як а як у слове "буква"
• c - як ц як у слове "царква"
• ĉ - як ч як у слове "час"
• e - як э як у слове "энэргiя"
• g - як выбухны ґ як у слове гузiк ""
• ĝ - як дж як у слове "джинсы"
• h - як г як у слове "гонар"
• ĥ - як х в слове "хобат"
• i - як i в слове "трэцi"
• j - як й в слове "iней"
• ĵ - як ж в слове "жывы"
• o - як о в слове "вакно", у эсперанта няма аканьня i о заусёды вымауляецца i пад нацiскам i без як ва украiнcкай цi польскай мовах
• r - як r в слове "Рым"
• s - як с в слове "сонца"
• ŝ - як ш в слове "шабля"
• u - як у в слове "чебурек"
• ŭ - як нескладовае ў як у слове "заўтра"

Вымаўленьне

Словы ў Эсперанта вымаўляюцца выразна, нацiск заўсёды падае на перадапошнi склад:

• amiko = а-МИ-ко
• ĉambro = ЧАМ-бро
• ĝi = джи

Пэўны артыкль

Дадзеная тэма з'яўляецца сладаннай для беларускамоўных, аднак артыкль у эсперанто неабавязковы.

У мове Эсперанта прысутнiчае пэўны артыкльопределённый артикль la, якi паказвае што гаврока iдзе пра нейкi пэўны прадмет. Часам гэтае слова перакладаецца як "гэты", "дадзенны".

• la amiko – гэты сябар
  • amiko – друг
• la laboro – гэтая праца
  • laboro – праца

асабістыя займеньнікi

• mi – я
• vi – ты, вы
• li – ён
• ŝi – яна
• ĝi – яно
• ni – мы
• ili – яны

прыналежныя займеньнікі

прыналежныя займеньнікi фармуюцца з дапамогай канчатка -a яно быццам бы робiць з займеньнiка прыметнiк:

• mia – мой
• via – твой
• lia – ягоны
• ŝia – ейны
• ĝia – гэтага
• nia – наш
• ilia – iхнi

назоўнікі

Усе назоўнiкi ў эсперанта маюць канчатак -o. Жаночы род удакладняецца суфіксам.

• tablo – стол
• instruisto – настаўнiк
• instruistino – настаўнiца

Множны лiк

назоўнiкi i прыметнікi ў множным лiку маюць канчатак -j:

• tabloj – сталы
• instruistoj – настаўнiкi
• viaj instruistoj – твае настаўнiкi.

дзеясловы

1. дзеясловы у нявызначанай форме маюць канчатак -i:
   • lerni – вучыць, даследаваць
   • labori – працаваць
   • esti – быць
2. дзеяслоў цяперашняго часу - -as:
   • mi sidas – я сяджу
   • vi sidas – ты сядзiш
   • ni sidas – мы сядзiм
   • ili sidas – яны сядзяць.

Ĉu?

Ĉu? - цi, пытальнае слова.

• Ĉu vi sidas? – Ты сядзiш?
• Ĉu vi skribas? – Ты пiшаш?

Kiu?

Kiu? - пытальнае слова, якое значыць "хто?", "якi?".

• Kiu vi estas? – Хто ты?
• Kiu instruisto sidas? – Якi настаунiк сядзiць?

Суффикс -ist

Суфiкс -ist адпавядае па значэньнi суфiксу "-icт-" у беларускай.

• instruisto – настаўнiк
• traktoristo – тракторыст
• esperantisto – эсперантыст

Суфiкс -in

Суффiкс -in пазначае жаночы пол.

• patro – бацька
  • patrino – мацi
• lernanto – вучань
  • lernantino – вучаніца
• instruisto – настаўнiк
  • instruistino – настаўнiца

станоўчае і адмоўнае слова

jes значыць "так".

• Ĉu vi estas en la ĉambro?
  • Jes, mi estas en la ĉambro.

ne значыць "не".

• Ne, mi ne estas en la ĉambro.