Przymiotnik

Końcówka przymiotników to -a.

• bela – piękny
• granda frato – duży brat
• malgranda fratino – mała siostra

Biernik

Esperancki biernik (kogo? co?) ma końcówkę -n i wskazuje osoby oraz przedmioty, na które działa czasownik przechodni. Końcówkę -n możemy dodać do rzeczowników, przymiotników, zaimków.

• Mi vidas amikon – Widzę przyjaciela.
• Mi vidas bonan amikon – Widzę dobrego przyjaciela.
• Mi vidas lin – Widzę go.
• Mi vidas mian amikon – Widzę mojego przyjaciela.
• Mi vidas miajn bonajn amikojn – Widzę moich dobrych przyjaciół.
• Kion mi vidas? – Co widzę?
• Kiun mi vidas? – Kogo widzę?
• Kiun instruiston mi vidas? – Którego nauczyciela widzę?

Biernika nigdy nie używamy po czasownikach: estas, sidas, a zawsze po havas, vidas

• Vi estas bona amiko – Jesteś dobrym przyjacielem.
• Vi estas bonaj amikoj – Jesteście dobrymi przyjaciółmi.

Szyk zdania

Poniższe dwa zdania znaczą dokładnie to samo:

• Mi legas libron. = Libron legas mi. – Ja czytam książkę. Zależności między wyrazami w zdaniu określa biernik (-n) a nie szyk zdania.

Lernanto demandas instruiston. – Uczeń pyta nauczyciela.

Lernanton demandas instruisto – Ucznia pyta nauczyciel.

Czas przyszły i przeszły

Bezokolicznik: -i

• labori – pracować

Czas teraźniejszy: -as

• mi laboras – Pracuję
• vi laboras – Pracujesz/Pracujecie.
• li/ŝi laboras – On/ona pracuje
• ni laboras – My pracujemy
• ili laboras – Oni pracują

Czas przeszły: -is

• mi laboris – Pracowałem.
• vi laboris – Pracowałeś./Pracowaliście.
• li/ŝi laboris – Pracował/pracowała.
• ni laboris – Pracowaliśmy.
• ili laboris – Pracowali.

Czas przyszły: -os

• mi laboros – Będę pracował/a.
• vi laboros – Będziesz pracował/pracowała. / Będziecie pracowali/pracowały.
• li/ŝi laboros – On będzie pracował. / Ona będzie pracowała.
• ni laboros – My będziemy pracowali/pracowały.
• ili laboros – Oni będą pracowali. / One będą pracowały.

ke

• ke – że
• Vi vidas, ke mi manĝas – Widzisz, że jem.
• Li diras, ke li iros – On mówi, że pójdzie.

mal-

przeciwieństwo:

• bona – dobry
  • malbona – zły
• granda – wielki
  • malgranda – mały
• bela – piękny
  • malbela – brzydki

ge-

osobnicy obojga płci, para:

• gefratoj – bracia i siostry
• gepatroj – rodzice

Kilka zwrotów

• Bonvolu – Proszę, zechciej, pozwól
• Dankon – Dziękuję
• Saluton – Cześć

Pytania

Na pytanie KIO odpowiada wyraz z końcówką -O. Na pytanie KION odpowiada wyraz z końcówką -ON. Na pytanie KIA odpowiada wyraz z końcówką -A. Na pytanie KIAN odpowiada wyraz z końcówką -AN. Na pytanie KIAJ odpowiada wyraz z końcówką -AJ. Na pytanie KIAJN odpowiada wyraz z końcówką -AJN.

• Kio estas tio? Libro. – Co to jest? Książka.
• Kion mi vidas? Mi vidas tablon – Co widzę? Widzę stół.
• Kian kafon mi ŝatas? Mi ŝatas varman kafon – Jaką kawę lubię? Lubię ciepłą kawę.
• Kiajn okulojn ŝi havas? Ŝi havas belajn okulojn – Jakie ona ma oczy? Ona ma ładne oczy.

Na pytania KION może odpowiadać również czasownik:

• Kion ŝi faras? Ŝi legas – Co ona robi? Ona czyta.